جمعه ۱۰ اسفند ۹۷
برای پاسخ به این سوال یه تعریف ساده از گودال باغچه میکنم؛
گودال باغچه فضایی در میانه حیاط مرکزی است که یک طبقه در داخل زمین فرو رفته است. به عبارتی گودال باغچه حیاطی عمیق در میانه توده ساختمان است که علاوه بر تأمین نور و تهویه امکان تماس جداره های فضاهای اطراف را با توده زمین میسر می نماید.
و نکته ای که در مورد گودال باغچه حائز اهمییتِ اینه که با فرو رفتن در زمین برای تعدیل هوای گرم و خشک استفاده می شده و حتی از پوشش های گیاهی و ایجاد حوض هم برای تشدید این داستان استفاده می شده. و در نهایت خیلی خودمونی میشه گفت در دل اقلیم گرم خشک یه اقلیم معتدل درست می کردن.
خب حالا برگردیم به سوالمون؛ اینکه چرا با وجود اینکه کرمان هم جزء اقلیم گرم و خشک محسوب میشه اما در این شهر اثری از گودال باغچه ها نیست؟
در کرمان نه تنها اختلاف دمای شب و روز بسیار زیاده بلکه اختلاف دما در روز در آفتاب و در سایه هم بسیار زیاده. به طوری که در فصل های پاییز و زمستان، اگر در آفتاب این شهر بایستید گرما رو خیلی زیاد حس میکنید وگاهی حتی اذیت میشید و در همون لحظه اگر به سایه برید به شدت سردتون خواهد شد. و این موضوع باعث شده که ما در کرمان گودال باغچه ای نداشته باشیم. در حقیقت حفر زمین برای ساخت گودال باغچه نه تنها اقلیم معتدلی ایجاد نمیکنه که اقلیم چندبرابر سرد تری رو می سازه که باعث سلب آسایش ساکنین میشه.
پ ن: از نمونه های معروف گودال باغچه میشه به مدرسه آقابزرگ کاشان، خانه پیرنیا در نائین و خانه لاری ها در یزد اشاره کرد.